กัญชา มีชื่อวิทยาศาสตร์ว่า Canabis sativa L. subs indica เป็นพืชที่มีต้นตัวผู้และต้นตัวเมียแยกกัน โดยสารสำคัญในกัญชาคือ สารแคนนาบินอยด์ (cannabinoids) ซึ่งมีมากกว่า 100 ตัว อีกทั้งยังมีสารเตตร้าไฮโดรแคนนาบินอล (Tetrahydrocannabinol-THC) มีอยู่มากในส่วนของยอดช่อดอกกัญชา เป็นสารสำคัญที่มีผลกระตุ้นระบบประสาท ดังนั้นกัญชาจึงเป็นพืชที่ควรใช้อย่างระมัดระวัง
กัญชา จัดเป็นพืชดอกในตระกูล Cannabaceae มีต้นกำเนิดที่แถบเอเชียกลาง แต่ในปัจจุบันมีการปลูกในหลายพื้นที่ หลายประเทศ โดย กัญชา ภาษาอังกฤษเรียกว่า cannabis, Marijuana, Ganja, Hemp เป็นต้น
เนื้อหาเกี่ยวกับกัญชา
สรรพคุณทางการแพทย์ ของกัญชา
ประโยชน์ของกัญชา
เรื่องที่น่าสนใจเกี่ยวกับกัญชา
โทษของกัญชา
สูบกัญชา ผิดกฎหมายไหม
สรรพคุณทางการแพทย์ ของกัญชา
จากการศึกษาทางการแพทย์พบว่า ในกัญชามีสารออกฤทธิ์สำคัญ 2 ชนิด ที่สามารถนำมาใช้บำบัดหรือรักษาโรค ได้แก่
- สาร CBD (Cannabidiol) : มีคุณสมบัติลดอาการเจ็บปวด ลดการอักเสบของแผล ยับยั้งการเจริญเติบโตของเซลล์มะเร็ง ลดอาการชักเกร็ง และลดอาการคลื่นไส้
- สาร THC (Tetrahydrocannabinol) : มีคุณสมบัติต่อจิตประสาท ทำให้เกิดความผ่อนคลาย และเคลิบเคลิ้ม หากได้รับในปริมาณที่เหมาะสม จะช่วยลดอาการตึงเครียดได้
ในช่วงเปลี่ยนผ่านนี้มีหน่วยงานหลายแห่งที่ทดลองปลูกกัญชาเพื่อผลิตเป็นสารสกัดน้ำมัน องค์การเภสัชกรรมซึ่งเป็นหนึ่งในนั้น เปิดเผยในวันนี้ (16 พ.ค.) ว่า ขณะนี้ต้นกัญชาเกรดทางการแพทย์ 140 ต้น ที่เริ่มปลูกเมื่อเดือน ก.พ. ภายใต้โครงการผลิตสารสกัดกัญชาต้นแบบทางการแพทย์ เริ่มออกดอกแล้ว และจะใช้เวลาอีก 8-10 สัปดาห์ จึงจะเริ่มผลิตสารสกัดน้ำมันกัญชาชนิดหยดใต้ลิ้นได้
น้ำมันกัญชา ที่องค์การเภสัชกรรมจะผลิตมีทั้งหมด 3 สูตร มีสัดส่วนของสาร THC (Tetrahydrocannabinol) ซึ่งมีคุณสมบัติช่วยให้ความรู้สึกผ่อนคลายและลดอาการปวด และ CBD (Cannabidiol) ซึ่งมีฤทธิ์ลดอาการคลื่นไส้อาเจียนและการบวมอักเสบของแผลสารที่เป็นตัวยาในการรักษาโรค แตกต่างกัน
สำหรับผู้ป่วยที่เคยใช้และจำเป็นต้องใช้กัญชาในทางการแพทย์ก่อนที่ทางการจะกำหนดให้แจ้งการครอบครองกัญชา จะต้องทำอย่างไรเพื่อไม่ให้ผิดกฎหมายซึ่งกำหนดบทลงโทษสำหรับการครอบครองยาเสพติดให้โทษประเภท 5 กระท่อม กัญชาไว้ คือจำคุกไม่เกิน 5 ปี หรือปรับไม่เกิน 100,000 บาท หรือทั้งจำทั้งปรับ บีบีซีไทยรวบรวมคำตอบต่อข้อสงสัยนี้
ประโยชน์ของกัญชา
ประโยชน์ของกัญชา กับสรรพคุณทางการแพทย์ : สรรพคุณของกัญชาที่เป็นประโยชน์ต่อวงการแพทย์และการรักษาผู้ป่วยตามที่มีรายงาน มีดังนี้
1. ลดอาการคลื่นไส้-อาเจียนในผู้ป่วยที่รับเคมีบำบัด
ภญ. ดร.สุภาพร ปิติพร รองผู้อำนวยการด้านการแพทย์แผนไทยและสมุนไพร โรงพยาบาลเจ้าพระยาอภัยภูเบศร กล่าวว่า ประโยชน์ของกัญชามีฤทธิ์ต้านอาเจียน ช่วยในการทำงานของระบบทางเดินอาหาร
ทั้งนี้ยังมีหลักฐานทางวิชาการที่สนับสนุนอย่างชัดเจนว่า กัญชามีประโยชน์ในการรักษาผู้ป่วยมะเร็งที่ได้รับเคมีบำบัดแล้วคลื่นไส้-อาเจียน
2. ลดอาการปวด
ข้อมูลจากวารสารเภสัชศาสตร์อีสานระบุว่า สาร THC ในกัญชามีฤทธิ์เป็นยาแก้ปวด ยาลดการอักเสบ และยาต้านออกซิเดชั่น
3. รักษาโรคลมชัก
มีงานวิจัยที่ระบุว่า กัญชามีสรรพคุณรักษาโรคลมชักในเด็กที่รักษายาก หรือในผู้ป่วยเด็กโรคลมชักที่ดื้อต่อการรักษาด้วยวิธีต่าง ๆ
4. รักษาโรคปลอกประสาทเสื่อม
ในงานวิจัยมีการระบุสรรพคุณของกัญชาที่ช่วยรักษาผู้ป่วยโรคปลอกประสาทเสื่อมแข็งที่มีภาวะกล้ามเนื้อหดเกร็ง หรือโรคเอ็ม เอส นอกจากนี้ผู้ป่วยที่มีอาการปวดเส้นประสาทที่รักษาด้วยวิธีอื่นแล้วไม่ได้ผล ก็มีงานวิจัยที่ระบุว่า สารสกัดจากกัญชาอาจช่วยบรรเทาอาการปวดของผู้ป่วยได้
5. ช่วยให้ผ่อนคลาย
ภญ. ดร.สุภาพร ปิติพร รองผู้อำนวยการด้านการแพทย์แผนไทยและสมุนไพร โรงพยาบาลเจ้าพระยาอภัยภูเบศร กล่าวว่า ในตำรับยามีการนำกัญชามาเป็นยาอยู่หลายตำรับ โดยเฉพาะยานอนหลับ ช่วยให้ผ่อนคลาย ทำให้หลับสบายขึ้น อีกทั้งกัญชายังมีส่วนช่วยในการทำงานของระบบทางเดินอาหาร และยังแก้ท้องเสียได้ด้วย
กัญชา : สรรพคุณในตำรับยาแพทย์แผนไทย
– ตำรับศุขไสยาศน์ มีสรรพคุณช่วยให้นอนหลับสบาย แก้ปวด เจริญอาหาร ซึ่งนำมาใช้ทดแทนหรือเสริมกับยาแผนปัจจุบันในกลุ่มยานอนหลับ ยาคลายเครียด- ตำรับทำลายพระสุเมรุ มีฤทธิ์ช่วยแก้อาการแข็งเกร็งจากอัมพฤกษ์ อัมพาตได้
– ตำรับน้ำมันสนั่นไตรภพ ช่วยเรื่องท้องมาน ท้องบวม คลายลมในท้อง ท้องอืดจากโรคมะเร็งตับ ใช้ทาบริเวณท้อง
– ตำรับทัพยาธิคุณ ช่วยเรื่องโรคเบาหวาน ลดน้ำตาล
เรื่องที่น่าสนใจเกี่ยวกับกัญชา
1. กัญชาสามารถลบความจำระยะสั้นออกได้
ผู้เสพกัญชาหลายคนมักจะขี้หลงขี้ลืม เนื่องจากกัญชามีฤทธิ์ต่อจิตประสาท ด้วยเหตุนี้จึงมีการนำกัญชามาใช้เพื่อรักษาผู้ป่วยโรคซึมเศร้าที่เกิดจากมีความทรงจำที่สะเทือนใจ เช่น การรักษาทหารที่ผ่านสงคราม หรือการรักษาผู้ที่สูญเสียบุคคลอันเป็นที่รัก
2. การสูบกัญชา ไม่ทำให้เสียชีวิตในทันที
การสูบกัญชา เกินขนาด จะส่งผลกระทบต่อระบบสมองที่ประกอบไปด้วย ไฮโปทาลามัส (Hypothalamus) และฮิปโปแคมปัส (Hippocampus) จึงทำให้รู้สึกกระหาย หิวน้ำ ปากแห้ง ความจำสั้น ขาดสมาธิ และอาจพบเรื่องเลือกเลือน สติไม่สมประกอบได้บ้างในระยะยาว แต่ไม่เคยมีผู้เสียชีวิตจากการสูบกัญชาเกินขนาด
3. กัญชากระตุ้นความอยากอาหารได้
ส่วนประกอบของกัญชาที่นิยมนำมาใช้ประกอบอาหารมากที่สุด คือ ใบกัญชา และ เมล็ดกัญชา ซึ่งทั้งสองส่วนนี้มีฤทธิ์กระตุ้นความอยากอาหาร โดยเมนูยอดนิยมคือ ต้มไก่ใส่กัญชา ที่ยังหารับประทานได้ตามต่างจังหวัด
โทษของกัญชา ที่ต้องระวัง
กัญชา ถูกควบคุมให้อยู่ภายใต้กฎหมายเนื่องจากกัญชาถือเป็น สารเสพติดที่ออกฤทธิ์กระตุ้นประสาท กดประสาท และหลอนประสาทในกรณีที่ใช้เกินกำหนดและไม่ถูกวิธี เพราะสารในกัญชาสามารถออกฤทธิ์ต่อจิตและระบบประสาท โดยสารดังกล่าวจะถูกดูดซึมเข้าสู่กระแสเลือดและสมองอย่างรวดเร็ว ซึ่งอาจทำให้เกิดโทษและอาการข้างเคียงที่ไม่พึงประสงค์ได้ เช่น ทำให้ผู้เสพรู้สึกตื่นเต้น ช่างพูด กระสับกระส่าย และหัวเราะตลอดเวลา ก่อนจะกดประสาททำให้มีอาการซึมเศร้า ง่วงนอน เวียนศีรษะ ปากแห้ง หากเสพเข้าไปในปริมาณมาก ๆ จะหลอนประสาท ทำให้เห็นภาพลวงตา หูแว่ว ความคิดสับสน ควบคุมตนเองไม่ได้
แม้จะมีการปลดล็อกกัญชา และกระท่อมออกจากการเป็นยาเสพติดประเภท 5 เพื่อนำไปศึกษาวิจัยเพื่อประโยชน์ทางการแพทย์แล้ว การมีพืชกัญชา กัญชงไว้ในครอบครอง ไม่ว่าจะมีจำนวนเท่าใดก็ไม่มีความผิด แต่ถ้ามีสารสกัดที่มีปริมาณสารเตตราไฮโดรแคนนาบินอล หรือ THC เกินกว่า 0.2% โดยไม่มีใบอนุญาต ไม่มีใบสั่งแพทย์ ไม่ผ่านการรับรองโดยสำนักงานคณะกรรมการอาหารและยา หรือสารสกัดนั้นมาจากนอกประเทศไทย ยังถือว่ามีความผิด
ทั้งนี้ เมื่อตำรวจตรวจพบจะยังไม่ดำเนินคดีในทันที เนื่องจากไม่เป็นความผิดซึ่งหน้า ตำรวจจะทำการยึดสารสกัดนั้นส่งผู้เชี่ยวชาญตรวจสอบหาค่าสาร THC รวมทั้งสืบเสาะแหล่งที่มา และตรวจหลักฐานการขออนุญาต หากพบว่าผิดกฎหมาย จึงจะเรียกตัวมาแจ้งข้อกล่าวหา ดำเนินคดีภายหลัง
สูบกัญชา ผิดกฎหมายไหม
– การสูบกัญชาในที่สาธารณะ รบกวนสิทธิผู้อื่น โดยก่อให้เกิดความรำคาญจากกลิ่นหรือควัน หรือเป็นอันตรายต่อสุขภาพแก่ประชาชนที่อยู่หรืออาศัยบริเวณใกล้เคียง เจ้าพนักงานท้องถิ่น สามารถระงับเหตุและตรวจสอบได้ตามกฎหมาย โดยมีความผิดตาม พ.ร.บ.การสาธารณสุข พ.ศ. 2535 มีโทษจำคุกไม่เกิน 3 เดือน ปรับไม่เกิน 25,000 บาท
-ห้ามสูบกัญชาแบบม้วน เพราะไม่มีอากรแสตมป์ของกรมสรรพสามิตติดไว้อย่างถูกต้องเหมือนกับบุหรี่
– เสพแล้วต้องไม่ขับรถ หากฝ่าฝืนก็จะมีความผิดตามกฎหมายจราจร
– ห้ามใช้กัญชาในส่วนที่มีสาร THC เกิน 0.2% ซึ่งเกินกว่าที่กำหนดในกฎหมายปลดล็อกจากยาเสพติด หากฝ่าฝืนก็จะมีโทษตามกฎหมายยาเสพติด