การวางแผนพัฒนาพื้นที่เพื่อให้เกิดการใช้ประโยชน์สูงสุด ต้องมีแบบแผนที่สอดคล้องกันสภาพแวดล้อมและความเป็นอยู่ของประชากรในละแวกดังกล่าว แผนการดำเนินงานจึงจะเป็นไปอย่างมีประสิทธิภาพ ผังเมืองคือสิ่งที่ถูกกำหนดมาให้ทำหน้าที่นั้น ผังเมือง คือ แผนผัง นโยบาย แบบแผนเพื่อการพัฒนาเมืองให้เป็นไปตามทิศทางที่เหมาะสม ผังเมืองแต่ละผังมีความแตกต่างกันในเรื่องพื้นที่ และข้อกำหนดต่างๆ ผังเมืองแบ่งออกเป็น 2 ประเภท ได้แก่
ผังเมืองรวม หมายถึง แผนผัง นโยบายและโครงการรวมทั้งมาตรการควบคุมโดยทั่วไปเพื่อใช้เป็น แนวทางในการพัฒนา และการดำรงรักษาเมือง และบริเวณที่เกี่ยวข้องหรือชนบท ในด้านการใช้ประโยชน์ในทรัพย์สิน การคมนาคม และการขนส่ง การสาธารณูปโภค บริการสาธารณะ และสภาพแวดล้อม เพื่อบรรลุวัตถุประสงค์ของการผังเมือง การบังคับใช้ผังเมืองรวม จะตราเป็นกฎกระทรวงผังเมืองรวมจะมีการกำหนดพื้นที่การใช้ประโยชน์อย่างชัดเจน แบ่งแยกเป็นโซนสี รวมทั้งมีการกำหนดเงื่อนไข ว่าอะไรสามารถทำได้ และอะไรที่ไม่อนุญาตให้ก่อสร้าง
ผังเมืองเฉพาะ หมายถึง แผนผังและโครงการดำเนินการเพื่อพัฒนาหรือดำรงรักษาบริเวณเฉพาะแห่งหรือ กิจการที่เกี่ยวข้อง ในเมือง และบริเวณที่เกี่ยวข้องหรือชนบทเพื่อประโยชน์แก่การผังเมือง กล่าวคือ ผังเมืองรวมมีไว้เพื่อรักษาระบบของเมืองทั้งเมือง ส่วนผังเมืองเฉพาะมุ่งรักษาระบบของเมืองเฉพาะพื้นที่ ทั้งผังเมืองรวมและผังเมืองเฉพาะจะถูกกำหนดการใช้งานโดยกฎกระทรวง ซึ่งจะมีผลคือ หากมีการประกาศใช้แล้ว ห้ามใช้ประโยชน์ในที่ดินผิดจากที่กำหนดไว้ แต่ไม่มีผลย้อนหลัง ซึ่งหมายความว่า หากมีการก่อสร้างอาคารหรือสิ่งใดสิ่งหนึ่งก่อนหน้าการประกาศใช้ ซึ่งเป็นสิ่งที่ไม่ถูกต้องตามหลักผังเมือง ก็จะไม่สามารถสั่งรื้อถอนได้ แต่ก็ไม่สามารถสร้างต่อหรือปรับปรุงให้เป็นอย่างอื่นได้เช่นกัน ไม่ว่าจะเป็นผังเมืองรวมหรือผังเมืองเฉพาะ ต่างก็เป็นรูปแบบที่วางไว้เพื่อให้เกิดประโยชน์สูงสุดต่อเมืองทั้งสิ้น ก่อนการก่อสร้างจึงควรให้ความสำคัญกับการออกแบบอาคารให้เหมาะสมกับผังนั้นๆ ด้วย
อ่านเนื้อหาต้นฉบับได้ที่ : TerraBKK.com – http://terrabkk.com/?p=10604
